उज्यालो राप्रपाको चिन्ता

२०४६ को परिवर्तनपछि मुलुक र माटोलाई माया गर्ने राष्ट्रवादीहरुको अगुवाइमा राष्ट्रियताप्रति इमानदार, प्रजातन्त्रप्रति प्रतिबद्ध, उदार आर्थिक चिन्तन बोकेको एक राजनैतिक दलको आवश्यकता महसुस गरी पंचायति ब्यवस्थालाई सफल नेतृत्व दिएका दुई पूर्वप्रधानमन्त्री सूर्यबहादुर थापा र लोकेन्द्रबहादुर चन्दको अध्यक्षतामा राप्रपा (थापा) र राप्रपा (चन्द) नामको दुई छुट्टाछुट्टै दल स्थापना भयो । एउटै राजनीतिक दल स्थापना गर्ने सहमति भएपनि विविध कारणले दुई दल स्थापना हुन पुग्यो ।

२०४८ को आम चुनावमा राप्रपा (चन्द) बाट तीन जना – डा. प्रकाशचन्द्र लोहनी, पशुपतिशमशेर जबरा र रामकृष्ण आचार्य निर्वाचित भए भने राप्रपा (थापा) बाट अकबरबहादुर सिंह निर्वाचित भएका थिए । २०४८ को निर्वाचनपछि मध्यमार्गी राजनैतिक दलको रुपमा स्थापित राप्रपा दुईवटा हुनु हुँदैन भनेर एकीकरण गरियो र यसले २०५१ को मध्यावधि चुनावमा १९ सीट जित्न सफल भयो ।

नियतिको खेल भनुँ वा के भनुँ नेपालको राजनीतिमा सबैभन्दा बढी फुट्ने र जोडिने दल राप्रपा बन्यो । त्यसयता राप्रपा निरन्तर सत्ता र शक्तिमा पनि छ । सत्ता राप्रपाको लागि प्राण प्यारो छ यो अर्को नियति हो ।

त्यसयता आजको दिनसम्म आइपुग्दा राप्रपालाई नजिकबाट नियाँल्नेहरुलाई यस बारेमा शायद बताउन नपर्ला । अझ पनि राप्रपा नबुझेका, नजानेका कोही भए बुझौं, जानौं । २०४८ जेठ १५ गतेदेखि यताका घटनाक्रम र विकासक्रम बारे पढौं ।

२०४६ को परिवर्तनकारीहरुबाट विभिन्न स्थानमा विभिन्न समयमा भएका कुटपीट, तोडफोडबाट बालबाल बचेका नेताहरुले यो पार्टीको स्पस्ट गन्तब्य समेत तय गरेका थिए ।

हाम्रा मुर्धन्य नेताहरुले यो पार्टी कुनै सनक र लहडमा खोलेका थिएनन् । राप्रपा स्थापनाको आफ्नै लक्ष्य र आवश्यकता थियो । २०४६ को परिवर्तनकारीहरुबाट विभिन्न स्थानमा विभिन्न समयमा भएका कुटपीट, तोडफोडबाट बालबाल बचेका नेताहरुले यो पार्टीको स्पस्ट गन्तब्य समेत तय गरेका थिए ।

आफ्नो प्राण हत्केलामा राखेर तत्कालीन नेताहरुले स्थापना गरेको यो पार्टीको दुई संस्थापक अध्यक्ष मध्येका एक सूर्यबहादुर थापाको देहावसान भइसकेको छ । उहाँलाई पार्टीले सम्झनु पर्ने हो तर खै किन हो सम्झदैन । किन ? जानकारी थाहा छैन ।

अर्का संस्थापक अध्यक्ष लोकेन्द्रबहादुर चन्दज्यूसँग भेट्ने अवसर जुटेको थियो । राप्रपालाई नेपाली राजनीतिको केन्द्रबिन्दुमा कसरी स्थापित गराउन सकिन्छ भन्ने उहाँमा गम्भीर चिन्ता रहेछ । स्वास्थ्यले पुर्ण रुपमा साथ नदिए पनि राप्रपालाई उज्यालो राप्रपा बनाउन उहाँ पुर्ण रुपमा सक्रिय रहेको पाएँ । टेलिफोन संवाद, भेटघाटमा उहाँ पहिलाको जस्तै सक्रिय पाएँ । लोकेन्द्रबहादुर चन्द चार पटक प्रधानमन्त्री भइसक्नु भएको व्यक्तितव हुनुहुन्छ । नेपाली राजनीतिमा उहाँ सालिन तथा भद्र नेताको रुपमा चिनिनु हुन्छ, उहाँ निष्कलंक हुनुहुन्छ । नेपाली सहित्यमा समेत उहाँले ठूलो गुन लगाउनु भएको छ । उहाँको बिर्सजन कथा संग्रह नामक ग्रन्थले मदन पुरस्कार समेत जितेको थियो ।

राप्रपामा लागेर राजनीति गर्छु भन्नेहरुले बुझ्नुपर्छ, जान्नुपर्छ, चिन्नुपर्छ – यसको इतिहास । हुन त आज राप्रपाको स्कुलमा यसको पढाइ हँुदैन । यहाँ त नेतृत्वले नै ‘नयाँ र पुरानो’ भन्ने गम्भीर खाडलको श्रृजना गरिदिएको छ । जसको कारण पुरानोले नयाँलाई पत्याउँदैन र नयाँले पुरानालाई मान्दैन ।

आजको जस्तो अर्काको सहारामा नेता बन्ने समय थिएन त्यो बेला, तैपनि राप्रपा स्थापित भयो र आजको अवस्थामा आइपुगेको छ । हिजो उहाँहरुको सोँच, चिन्तन र कल्पना नभएको भए आज राप्रपाका नाममा सयौंको संख्यामा शायद नेता तथा मन्त्री, उपप्रधानमन्त्री हुँदैन थिए होलान् ।

जे होस् राप्रपाका संस्थापक अध्यक्ष एवं पूर्वप्रधानमन्त्री लोकेन्द्रबहादुर चन्दज्यूसँगको भेट अविस्मरणीय रह्यो ।

(लेखक राप्रपाका केन्द्रीय सदस्य हुन्)