सडक पुनर्निर्माण नहुँदा १८ महिनादेखि समस्यामा च्याङथापूवासी

पाँचथर । बाढी पहिरोले बगाएको सडक र गोरेटो बाटो मर्मत नहुँदा जिल्लाको याङवरक गाउँपालिका वडा नं. १ च्याङथापूका वासिन्दा १८ महिनादेखि समस्या झेल्दै आएका छन । यहाँका दश वटा वस्तीबाट विरामीलाई स्टेचरमा स्वास्थ्य संस्था पु¥याउने बाटो समेत छैन ।

यहाँको मेवा खोलासहित उक्त खोलामा जोडिने मुरुङ्गा, देवीखोला र लम्बाखोलामा आएको बाढी तथा सयौं स्थानमा झरेको पहिरोका कारण भौतिक संरचना क्षतिग्रस्त हुँदा गोरेटो बाटोसमेत अवरुद्ध छ । जसकारण च्याङथापूका समरजुङ, मंगरडाँडा, खोलाघारी, मास्लोगाउँ, एकराते, चोक, फेदी, ढाँडगाउँ, याकलिङ र काङदाङका वासिन्दाले विरामीलाई स्टेचरमा बोकेर सडकसम्म पु¥याउने बाटो समेत नभएको याङवरक–१ का वडाध्यक्ष राजेन्द्र खालिङ राईले वताउनुभयो । जिल्लाको उत्तरी च्याङथापू बजारबाट पर्यटकीय क्षेत्र लामपोखरी जोड्ने सडकले यी वस्तीहरुलाई समेटेको थियो । गत वर्षको असार २ गते आएको बाढीले उक्त सडकको मेवा खोलाको किनारामा पर्ने झण्डै तीन किलोमिटर मोटरबाटोे बगाएको छ । मोटरबाटो नै यी वस्तीबाट च्याङथापू पुग्ने पैदल मार्ग समेत थियो । गत वर्ष उक्त खोलामा आएको बाढीले दशकौंदेखिको गोरेटो बाटोसमेत क्षतिग्रस्त बनाएको हो ।

“खोला किनारामा सडकको संरचना समेत नभेटिने अवस्था छ”, वडाध्यक्ष खालिङले भन्नुभयो, “यहाँका झण्डै ३०० घरधुरीले अहिले सकको पहुँचभन्दा बाहिर छौं ।” गोरेटो बाटो समेत नभएपछि गत महिना यहाँको खोलाघारको एक बालक विरामी भएपछि उपचारका लागि ढाडमा बोकेर समरजुङ हुँदै च्याङथापू पु¥याउनु परेको उहाँको भनाइ छ ।

क्षेत्रबाट मेवा खोलालाई पाँच स्थानमा तरेपछि मात्रै च्याङथापू बजार पुगिन्छ । खोला तर्नुपर्ने पाँचमध्ये तीन स्थानमा बाँस र काठको अस्थायी फड्केको सहायताले खोला तर्ने गरिएको छ । गाउँलेहरु मिलेर पैदल मार्ग बनाएपनि स्टेचर बोकेर हिँड्न मिल्ने ठाउँ छैन् । “हामी त हदै ठूलो समस्या छौं । डेढ वर्ष भयो यस्तो बेहाल भोगेको । बाढी आयो कि फड्के बगाइहाल्छ”, बाढी पहिरो प्रभावित क्षेत्र मंगरडाँडाका स्थानीयवासी रहनुभएका वडाध्यक्ष खालिङले भन्नुभयो, “गाउँलेहरुले मलाई आएको गुनासो पोख्नुहुन्छ । हुन त अरु कसलाई भन्नु र ? हामीले मात्रै हाम्रो समस्या समाधान गर्न सकेनौं ।”

आफूले याङवरक गाउँपालिकासहित सम्बन्धित निकायहरुलाई जानकारी गराएपनि उक्त सडकको तत्कालै पुनर्निर्माण सम्भव नभएको उहाँको भनाइ छ । “यो सडक पुनर्निर्माण गर्न सानोतिनो पैसाले पुग्ने अवस्था छैन् । प्रदेश र संघीय सरकारले यहाँको समस्या सुनेकै छैनन्”, वडाध्यक्ष खालिङले भन्नुभयो । गोरेटो बाटो समेत नहुँदा यहाँका स्थानीयवासीले खाद्यान्न लगायत आवश्यक सामग्री बोकेरै घर पु¥याउने गरेका छन् ।

र्कोतर्फ यहाँका बालबालिकालाई विद्यालय पुग्न असाध्यै कठिन पर्ने गरेको छ । खोलाघारीकी सुकमाया राईका अनुसार स–साना बालबालिका फड्के तरेर विद्यालय जान र फर्किन सक्दैनन् । “बच्चालाई एक्लै पठाउँदा फर्किएला÷नफर्किएला भन्ने टुङ्गो हुँदैन”, राईले भन्नुभयो, “नानीहरुको पढाइ बिगार्नु पनि भएन ।”

वडाध्यक्ष खालिङका अनुसार आफ्ना नानीहरुलाई पढाउनकै लागि यी क्षेत्रबाट कतिपय मानिसहरु बसाईं सरेका छन् । “कोही च्याङथापू झरेका छन् भने कोही झापा नै पुगे”, वडाध्यक्ष खालिङले भन्नुभयो, “सानो नानी हुने धेरै जनाले अहिले गाउँ छोडिसकेका छन् ।”

दर्जनौं स्थानमा पहिरो झरेर झण्डै तीन महिना विस्थापित हुनु परेपछि यहाँको चोक नामक वस्तीका अशोक राईको परिवार अहिले च्याङथापूमा डेरा लिएर बसेको छ । “सानो नानी जोगाउन नै कठिन हुने । जताततै पहिरो थियो”, अशोककी श्रीमती धनकुमारी राईले भन्नुभयो, “नानी पढाउनकै लागि च्याङथापूमा बसेर सानो ब्यवसाय थालेका छौं”

बाढी पहिरो प्रभावित वस्तीहरुसहित लामपोखरीलाई जोड्ने उद्देश्यले समरजुङदेखि मंगरडाँडासम्म विस्तार भएको कृषि सडकलाई गाउँपालिकाले मास्लोगाउँमा रहेको पुरानो ट्रयाकमा जोडेको थियो । नयाँ ट्रयाक निर्माण भएपछि ट्याक्टरमा खाद्यान्नलगायत सामग्री गाउँसम्म पु¥याइएको थियो । लामपोखरीस्थित सुकाढापमा रहेको सशस्त्र प्रहरी बलको बोर्डर आउट पोस्ट (बीओपी)मा समेत नयाँ ट्रयाकबाट खाद्यान्न पु¥याइएको थियो ।

तर गत साउन र असोजमा झरेको पहिरोले उक्त ट्रयाक पनि क्षतिग्रस्त बनाएको छ । “यही नयाँ ट्रयाकलाई वैकल्पिक सडक बनाउने हाम्रो योजना छ”, वडाध्यक्ष खालिङले भन्नुभयो, “सडक मर्मत गर्न प्राविधिकले निरीक्षण पनि गरिसकेका छन् । गाउँपालिका र प्रदेश सरकारलाई बजेट मागेका छौं ।”

याङवरक–१ च्याङथापूका १० वस्तीका झण्डै ३०० घर परिवार डेढ वर्षदेखि बाढी र पहिरोको चपेटामा परेपनि सरकारी निकायको यहाँ उपस्थिति देखिएको छैन । खोलाघारीका राजेश राईले भन्नुभयो, “हामी बर्खा लाग्यो कि त्रासमा बाँच्नु पर्छ । गाउँपालिकाले सामान्य राहत दिएपनि अरु सरकारी निकायले अहिलेसम्म हामीलाई हेरेका छैनन् ।”